Michelangelo Antonioni, 
Om maar bij elkaar te blijven (Just for staying together)

(vertaling uit het Engels: Gerrit Brand)

Een man en een vrouw in een restaurant aan zee. Fonkelende rode wijn, huisgemaakt brood en salami. De salami heeft de kleur van de wijn, dat is waarom, de enige reden waarom, zij hem drinken.
  Er komt een hond in beeld en hij gaat naar de tafel waar de man en vrouw aan zitten. Hij kijkt rond, ziet de eigenaresse, weet dat zij het niet goed vindt dat hij bij de gasten rondneust en keert terug naar de deur. Hier stopt hij. De eigenaresse gaat naar de keuken en de hond keert terug. Hij weet dat hij alleen maar hoeft te doen alsof hij gehoorzaam is.
  Langzamerhand worden de twee dronken. Ze hebben besloten dronken te worden. De halflege zaal, de eigenaresse, de hond, zelfs de zee verdwijnen. De wereld is een tafelkleed, een meter bij een meter. De wereld is wit. Ze hoeven sommige dingen zelfs niet te zeggen. Ze praten over steaks, tagliatelle, over alles wat ze niet gegeten hebben, en over drie mannen die juist zijn binnengekomen, twee dikke mannen en een magere. Ze praten over hun handen, over de positie van hun handen op het tafelkleed, dat wil zeggen, op de wereld.
  Maar nu moeten ze verder, hun reis hervatten.
  Als ze op het punt staan naar buiten te gaan, aarzelen ze. Ze hebben het gevoel dat het hun nooit zal gelukken de deur uit te gaan. Het is zelfs zo dat de vrouw waggelt, lacht en op een stoel neervalt. De hond slaat haar gade. Je hoort jezelf niet belachelijk te maken waar de hond bij is, zegt de man.
  Buiten regent het nu. Een milde motregen, die door een briesje hier en daar uiteen wordt gedreven. De vrouw laat haar hoofd op het natte autodak rusten. Zo blijft ze minutenlang staan. Een zware grijsheid in de vorm van een wolk lijkt vast te zitten aan haar rug. Als ze opkijkt, merkt de man dat ze huilt. Of lacht. Of lacht en huilt tegelijk. Hun verhalen komen eruit zonder dat ze praten. De man begint ook te lachen, maar zijn ogen zijn vochtig. Die verfoeilijke persoonlijkheden van hun, twee onverenigbare persoonlijkheden die hun relatie onmogelijk maken. Ze zijn een man en een vrouw doelloos voor elkaar gemaakt.
  Een stem roept:
  ‘Vera!’ – en de naam wordt gevolgd door een vloek. De man en de vrouw kijken elkaar aan. De vrouw houdt op met huilen of lachen en stapt op een bijzonder vrouwelijke manier in de auto. De man slaat haar gade en stapt dan zelf in. Hij voelt zich mannelijk en helder. Hij start de auto en geeft gas. De auto rijdt met brullende motor weg, een bandenspoor op het natte plaveisel achterlatend.
  De hond is aan de deur gekomen om hen na te kijken.
  Dit was het begin van een film. Het was zelfs de hele film. Mijn idee was om de actie zich te laten concentreren op die anderhalf uur dat de maaltijd duurde. In die sfeer van gespannen euforie. Een film met een begin en misschien geen eind.
  Ik heb me altijd afgevraagd of het altijd goed is verhalen van een afloop te voorzien, of het nu om literatuur, theater of film gaat. Als een verhaal eenmaal stevig richting heeft gekregen loopt het gevaar van binnenuit te sneuvelen, tenzij je het een andere dimensie geeft, tenzij je het ritme van het verhaal zich laat voortzetten in die externe wereld waarin wij, de protagonisten van alle verhalen, leven. Waar niets afdoend is.
  ‘Geef me nieuwe aflopen,’ zei Tsjechov ooit, ‘en ik zal de literatuur opnieuw uitvinden.’ 


Justs for staying together van Michelangelo Antonioni is een verhaal (nucleus of kern zoals hij het zelf wel noemde) uit de bundel ‘That bowling alley on the Tiber, Tales of a director – Translated by William Arrowsmith.’ Oxford University Press, 1986,  ISBN 0-19-503676-X. 

In de zomer van 2011 kocht ik in een tweedehandsboekenzaakje in Groningen dit boek voor slechts 2 euro. Vanaf dat moment werd Antonioni een belangrijke inspiratiebron voor me.
​
* Copyright van de vertaling berust bij mij. Het verhaal mag in geen enkele vorm gereproduceerd worden zonder mijn toestemming en die van de erven Antonioni.